KSNR 11 Urządzenia zaopatrzenia w wodę i sanitacji wsi



CZĘŚĆ OGÓLNA

1. Zakres stosowania katalogu

1.1 W Katalogu Scalonych Nakładów Rzeczowych (KSNR) 11 "Urządzenia zaopatrzenia w wodę i sanitacji wsi" podane są nakłady rzeczowe robocizny, materiałów i pracy sprzętu na roboty realizowane przy budowie: ujęć studziennych, zewnętrznych sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, wykonanie połączeń instalacji wewnętrznych budynków z siecią zewnętrzną, budowli na sieci, w stacjach wodociągowych i oczyszczalniach ścieków, składowisk odpadów i stref ochronnych, realizowane w warunkach wiejskich.

1.2 Katalog Scalonych Nakładów Rzeczowych stanowi podstawę do sporządzania części rzeczowej kosztorysów inwestorskich na roboty budowlane i montażowe, związane z wykonaniem urządzeń wymienionych w pkt. 1.1.

1.3 Katalog zawiera nakłady rzeczowe na roboty, nie ujęte w obowiązujących Katalogach, bądź nakłady w nich zawarte odbiegają od nakładów na roboty realizowane w warunkach wiejskich.

1.4 Katalog nie dotyczy robót zaprojektowanych lub realizowanych w sposób znacznie odbiegający od przeciętnych warunków wykonania lub wymagań technicznych. W takich przypadkach nakłady ustala się na podstawie odpowiednich Katalogów Nakładów Rzeczowych (KNR).

2. Układ katalogu

2.1 Katalog podzielony jest na 7 rozdziałów obejmujących jednorodne rodzaje elementów i robót odpowiednio usystematyzowane w:
Rozdział 01 - Studzienne ujęcia wody,
Rozdział 02 - Stacje wodociągowe,
Rozdział 03 - Sieć wodociągowa i przyłącza w osiedlach wiejskich,
Rozdział 04 - Budowle na sieci wodociągowej i kanalizacyjnej,
Rozdział 05 - Sieć kanalizacyjna i przykanaliki w osiedlach wiejskich,
Rozdział 06 - Urządzenie wiejskich oczyszczalni ścieków,
Rozdział 07 - Elementy składowisk odpadów i oczyszczalni ścieków oraz strefy ochronnej sanitarnej.

2.2 Oprócz niniejszej części ogólnej i tablic z nakładami rzeczowymi katalog zawiera:
- założenia ogólne odnoszące się do wszystkich tablic z nakładami rzeczowymi zawartych w katalogu,
- założenia szczegółowe odnoszące się wyłącznie do tablic z nakładami rzeczowymi w określonych rozdziałach.

2.3 Założenia ogólne obejmują:

2.4 Założenia szczegółowe danego rozdziału obejmują:

2.5 Nakłady rzeczowe robocizny, materiałów i pracy sprzętu potrzebne do wykonania normowanych jednostek, podano w tablicach oznaczonych kolejno w każdym rozdziale numerami składającymi się z czterech cyfr arabskich. Dwie pierwsze z nich oznaczają kolejny numer rozdziału, a dwie pozostałe kolejny numer tablicy w rozdziale.

2.6 Nad tablicami nakładów podano podtytułu rozdziałów, tytuły tablic oraz "wyszczególnienie robót" zawierające zwięzły opis czynności podstawowych, występujących przy wykonywaniu elementów lub robót, nie wymienionych w założeniach ogólnych i szczegółowych. Opisy podstawowych czynności w powiązaniu z treścią podaną w główkach tablic, stanowią podstawę do sporządzania opisów kosztorysowych robót.

2.7 Nad każdą tablicą, oprócz numerów tablic, podano rodzaje i wielkość jednostek elementów lub roboty, dla których zostały ustalone nakłady rzeczowe.

2.8 W układzie pionowym tablic( z wyjątkiem tablic oznaczonych numerami 0001..., i 9901.....) podano:

2.8.1 w kolumnie "a" - liczby porządkowe dla każdego wiersza z wielkościami nakładów rzeczowych: dla robocizny rozpoczynają się od 01, dla materiałów od 20, dla pracy sprzętu od 70.

2.8.2 w kolumnie "b" - symbole elektronicznej techniki obliczeniowej (eto), składające się z cyfr arabskich, odnoszące się do robocizny (symbole 3-cyfrowe), materiałów (symbole 7 cyfrowe), z tym, że dla ogólnych nazw grupy materiałów przyjęto 5-cyfrowe symbole tych grup,uzupełnione przez dodanie na końcu "99" i sprzętu (5-cyfrowe), z tym, że dla ogólnych nazw grupy jednorodnych maszyn (sprzęt anonimowy) przyjęto 3-cyfrowe symbole uzupełniane przez dodanie na końcu "00".

2.8.3 w kolumnie "c" - sumę roboczogodzin robotników biorących udział w poszczególnych procesie produkcyjnym, nomenklaturę zastosowanych materiałów oraz sprzętu i środków transportu technologicznego; liczby podane w nawiasach, bezpośrednio za nazwą sprzętu, określają liczebność tzw. obsługi etatowej.

2.8.4 w kolumnie "d" i "e" - oznaczenia jednostek miary, cyfrowe i literowe.

2.8.5 w dalszych kolumnach oznaczonych kolejnymi, dwucyfrowymi numerami (01, 02, ...) podano nakłady rzeczowe robocizny materiałów oraz pracy sprzętu i środków transportu technologicznego dla elementów i robót określonych w główkach tablic. Nakłady podane w nawiasach dotyczą rozwiązań alternatywnych.
2.9 Przyjęte w katalogu określenie, np. "do 50" należy rozumieć jako do 50 włącznie.

2.10 W Katalogu przyjęto następujące oznaczenie literowe i skróty:

amper                            A
cal                              ''
centymetr                        cm
ciąg dalszy                      c.d.
decymetr sześcienny              dm3
długość                          dług.
grubość                          grub.
hektar                           ha
kilogram                         kg
kilometr                         km
kilowat                          Kw
klasa                            kl.
kolumna                          kol.
komplet                          kpl.
liczba porządkowa                Lp.
maszynogodzina                   m-g
metr                             m
metr kwadratowy                  m2
metr sześcienny                  m3
metr sześcienny na godzinę       m3/h
milimetr                         mm
numer                            nr
procent                          %
punkt                            pkt.
roboczogodzina                   r-g
szerokość                        szer
sztuka                           szt.
średnica                         śr
tona                             t
wysokość                         wys.


ZAŁOŻENIA OGÓLNE

1. Warunki techniczne i organizacyjne wykonywania robót

1.1 Podane w KSNR 11 nakłady rzeczowe robocizny, sprzętu i zużycia materiałów dostosowane są do wymogów określonych w stosowanych:
1.1.1. Wykonawstwo robót jest realizowane zgodnie z projektem technicznym, projektem organizacji robót (budowy) i przyjętą technologią.

1.2. Materiały i urządzenia stosowane do wykonania robót powinny odpowiadać wymaganiom określonym w Polskich Normach i w dokumentach dopuszczających w/w wyroby do obrotu i stosowania w budownictwie, wydanych przez upoważnione jednostki do udzielania aprobat technicznych.

1.3. Sprzęt montażowy i środki transportu są pełnosprawne i dostosowane do technologii i warunków wykonywanych robót oraz wymogów wynikających z racjonalnego ich wykorzystania na budowie.

2. Podstawowe założenia kalkulacyjne

2.1. Podane w KSNR nakłady rzeczowe robocizny, materiałów i pracy sprzętu uwzględniają całość procesów technologicznych, przy założeniu właściwej organizacji robót i przeciętnych warunków wykonania robót oraz przy uwzględnieniu wszystkich czynności i nakładów niezbędnych do wykonania poszczególnych elementów i robót, przy założeniu, że:

2.1.1. Roboty montażowe rurociągów posadowionych
- na wspornikach przyściennych i podwieszeniach do wysokości 5 m,
- w kanałach na głębokości do 3 m.

2.2. Przy wykonaniu robót w wykopach o głębokościach większych niż podano w p. 2.1. do nakładów robocizny i pracy sprzętu należy stosować współczynniki podane w tablicy 9901.

Tablica 9901

Lp.






Głębokość wykopu
licząc od terenu
w m



Współczynniki do R i S (nie dotyczą
transportu technologicznego)
sieci wodociągowe
wraz z uzbrojeniem
sieci kanalizacyjne
wraz ze studzienkami
wykopy
umocnione
wykopy
skarpowe
wykopy
umocnione
wykopy
skarpowe
010203040506
1
2
3
4
od 3,01 i głębiej
od 4,01 i głębiej
od 5,01 i głębiej
od 6,01 i głębiej
1,10



1,05



1,25



1,15


2.3 Przy wykonywaniu robót w wykopach nawodnionych, tj. w których zwierciadło wody gruntowej znajduje się powyżej dna wykopu, lecz warunki techniczne wykonawstwa nie wymagają depresyjnego obniżania wody, do nakładów robocizny należy stosować współczynniki podane w tablicy 9902.


Tablica 9902

Lp.


Zakres stosowania
współczynników
Współczynniki do R i S (nie dotyczą
transportu technologicznego)
wykopy umocnionewykopy nieumocnione
01020304
1

Rozdziały 01, 02,
03, 04 z wyłączeniem
przewiertów

1,13

1,12


w wypadku depresyjnego obniżenia zwierciadła wody gruntowej, poniżej dna wykopu, nakłady robocizny należy przyjmować jak dla wykopów suchych - normalnej wilgotności.

2.4. Nakłady robocizny oprócz czynności określonych w p. 2.1. obejmują również:

2.5. Nakłady materiałów, półfabrykatów i elementów prefabrykowanych obejmują:
2.5.1. Nakłady materiałów nie obejmują nakładów związanych z zabezpieczeniem istniejących budowli i konstrukcji, które znajdują się w strefie montażowej oraz nakładów związanych z zabezpieczeniem lub przebudową istniejącego na trasie uzbrojenia podziemnego.

2.6 W nakładach materiałów nie uwzględniono nakładów zużycia wody na cele technologiczne, próby szczelności, płukania itp. Jeżeli miejsce poboru wody znajduje się poza strefą montażową, a niezbędnym jest jej dowożenie lub dostarczanie rurociągiem, wówczas koszty z tym związane kalkuluje się odrębnie.

2.7. W nakładach rzeczowych katalogu przyjęto, że wszystkie materiały podstawowe i pomocnicze dostarczane są z magazynu przyobiektowego do miejsca wbudowania na przeciętnie występujące odległości. Z ustaleń tych wyłącza się w robotach liniowych wykonywanych w osiedlach wiejskich: - kręgi studzienne
- kruszywa na podłoża i podsypki - rury betonowe i żelbetowe wszystkich średnic które to materiały powinny być rozwiezione wzdłuż trasy wykopu przy ich bezpośredniej dostawie na plac budowy.

2.9. W przypadkach gdy warunki lokalne lub przyczyny niezależne od wykonawcy uniemożliwiają dostawę materiałów wymienionych w pkt. 2.7. bezpośrednio do miejsca wbudowania nakłady z tym związane kalkuluje się odrębnie.

2.9. Nakłady rzeczowe pracy sprzętu obejmują czas zatrudnienia niezbędny do wykonania określonych elementów i robót z zastosowaniem typowych dla danego rodzaju maszyn wariantów pracy oraz uzasadnionych przerw technologicznych i organizacyjnych budowy.

3. Wyjaśnienia uzupełniające do kosztorysowania robót

3.1. Materiały pomocnicze zużywane do wykonania elementów i robót nie wymienionych w tablicach całego katalogu, jak: drobne ilości drewna użytkowego (kliny i podkłady), klamry ciesielskie, drut stalowy, gwoździe, zaprawa cementowa, tlen, acetylen, gaz propan - butan, elektrody do spawania stali niskowęglowych, sznury konopne surowy i smołowany, rury stalowe ocynkowane (do prób szczelności) - jeśli w tablicach nakładów rzeczowych nie podano inaczej.

3.1.1. Materiały pomocnicze zużywane do wykonania elementów i robót objętych w rozdziałach 01 do 04 , jak: uszczelki gumowe różne, folia aluminiowa, kit asfaltowy, klej agresywny, śruby stalowe średniodokładne z nakrętkami i podkładkami, farba olejna miniowa, roztwór do gruntowania " Abizol P i R" rozpuszczalnik techniczny - aceton, bale iglaste obrzynane, mieszanka betonowa, żwir luzem 2-4 mm, przewody izolowane typu LY.

3.1.2. Materiały pomocnicze zużywane do wykonywani elementów i robót objętych w rozdziałach 05 do 07, jak: uszczelki do rur kanalizacyjnych z PVC, rur z tworzyw, dwuściennych i rur kamionkowych, papa asfaltowana na tekturze budowlanej, taśma uszczelniająca z PVC - dylatacyjna, deski iglaste obrzynane klasy II i III grubości 19 - 25 mm.

3.1.3. Wartość materiałów pomocniczych należy doliczać do wartości materiałów podstawowych wyszczególnionych w tablicach katalogu, w wielkościach procentowych podanych w tablicy 9903.


Tablica 9903
Lp.



Numery rozdziałów katalogu



Procent od wartości materiałów
lub robocizny
wymienionych w tablicach
MR
1
2
3
4
5
01, 02, 03
04 i 05
06 za wyjątkiem tabeli 0606
06 tabela 0606
07
6
4
-
-
2
-
-
10
5
-


3.2 Nakłady rzeczowe objęte zakresem niniejszego katalogu stosuje się przy wykonywaniu robót związanych z zaopatrzeniem w wodę i sanitacji wsi. Roboty tego zakresu wykonywane na wsi, a nie objęte nakładami rzeczowymi KSNR należy kalkulować według odpowiednich KNR - ów.

4. Zasady przedmiarowania robót

4.1 Przedmiar robót kosztorysowanych na podstawie niniejszego katalogu należy sporządzać według ustaleń podanych w założeniach szczegółowych do rozdziałów.

Rozdział 01

Opis katalogu STUDZIENNE UJĘCIA WODY

Założenia szczegółowe

1. Zakres nakładów rzeczowych

1.1. Rozdział zawiera nakłady rzeczowe robocizny materiałów oraz pracy sprzętu na wykonanie:

2. Warunki techniczne organizacji i wykonania robót

2.1. W zakresie warunków technicznych organizacji i wykonania robót obowiązują ustalenia zawarte w punkcie 1. założeń ogólnych.

3. Założenia kalkulacyjne

3.1. W nakładach rzeczowych oprócz robót podstawowych wyszczególnionych nad poszczególnymi tablicami uwzględniono również następujące czynności pomocnicze:

3.2. Nakłady podane w rozdziale nie uwzględniają:
- robót ziemnych i odwodnieniowych,
- podłączenia energii elektrycznej do agregatów pompowych i sygnalizatorów poziomu wody.

3.3. Nakłady podane w rozdziale zostały ustalone przy założeniu, że roboty będą wykonywane w gotowym i odwodnionym wykopie.

3.4. Zmontowanie rurociągów związanych z połączeniem studni ze stacją uzdatniania wody należy kosztorysować zgodnie z rozdziałem 03 niniejszego KSNR.

4. Zasady przedmiarowania robót

4.1. Przedmiar kosztorysowanych robót sporządza się według jednostek podanych nad tablicami nakładów rzeczowych.

Tablica 0101

Opis katalogu
Opis rozdziału 01
Obudowy studni wierconych w gotowym wykopie

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0102

Opis katalogu
Opis rozdziału 01
Głowice studni wierconych dla rur stalowych i PVC

Wyszczególnienie robót:
dla rur wiertniczych stalowych:

dla rur wiertniczych z PVC:

Tablica 0103

Opis katalogu
Opis rozdziału 01
Pompy głębinowe w studniach wierconych wraz z elektronicznymi sygnalizatorami poziomu wody

Wyszczególnienie robót:
10. Przygotowanie do połączenia elektrycznego.
11. Próbne uruchomienie pompy.

Tablica 0104

Opis katalogu
Opis rozdziału 01
Wodomierze studzienne typu MK

Wyszczególnienie robót:

Rozdział 02

Opis katalogu STACJE WODOCIĄGOWE

Założenia szczegółowe

1. Zakres nakładów rzeczowych

1.1 Rozdział 02 zawiera nakłady rzeczowe robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu, na wykonanie instalacji w stacjach wodociągowych, jak:

1.2 Rozdział zawiera ponadto na nakłady na:
- montaż elementów pomiarowych i sterowniczych,
- montaż elementów uzbrojenia filtrów ciśnieniowych.

2. Warunki techniczno-organizacyjne

2.1 W uzupełnieniu opracowań powołanych w pkt. 1 założeń ogólnych podaje się, że nakłady rzeczowe niniejszego rozdziału zostały dostosowane do wymagań określonych w obowiązujących normach PN i BN.

3. Założenia kalkulacyjne

3.1 W nakładach rzeczowych niniejszego rozdziału, oprócz robót podstawowych wyszczególnionych nad poszczególnymi tablicami, uwzględniono, niezależnie od robót i czynności podanych w pkt. 2 założeń ogólnych również następujące czynności pomocnicze:

3.2 Do określenia poziomu nakładów przyjęto następujące założenia:

3.3 W nakładach rzeczowych nie ujęto:

3.4 Przy montażu odcinków krótszych niż 5 m, wynikających z projektu technicznego do nakładów rzeczowych robocizny i pracy sprzętu należy stosować współczynniki:

3.5 W nakładach rzeczowych rozdziału nie uwzględniono:
- gięcia rur o śr. powyżej 44,5 mm,
- przygotowania kołnierzy i ich rozwiercania.

3.6 W nakładach rzeczowych przy montażu rurociągów z PVC nie uwzględniono:
- gięcia rur o śr. powyżej 80 mm,
- wykonania kształtek - poza kolanami o śr. do 80 mm.

3.7 Do określenia sumarycznej wartości kształtek w tabelach:
0201 l.p. 21 - zaleca się przyjęcie ceny jednostkowej kolana żeliwnego ciśnieniowego, dwukołnierzowego odpowiedniej średnicy o symbolu ogólnym eto 5242099,
0202 l.p. 21 - zaleca się przyjęcie ceny jednostkowej kolana PVC ciśnieniowego łączonego na klej, odpowiedniej średnicy o symbolu ogólnym eto 5611999.

4. Zasady przedmiarowania

4.1 Przedmiar robót należy dokonywać w jednostkach podanych nad poszczególnymi tablicami.

Tablica 0201

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Rurociągi stalowe ciśnieniowe kołnierzowe montowane na podparciach

Wyszczególnienie robót:
10. Dokręcenie śrub stałych i regulacje.

Tablica 0202

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Rurociągi z PVC o połączeniach klejonych montowane na podparciach

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0203

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Przepustnice zaporowe

Wyszczególnienie robót:
1. Sprawdzenie działania przepustnicy.
2.Ustawienie w miejscu wbudowania.
3.Dopasowanie i założenie uszczelek.
4.Skręcenie śrubami połączeń kołnierzowych.

Tablica 0204

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Zawory kołnierzowe, zwrotne, klapowe

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0205

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Wodomierze śrubowe typu MZ

Wyszczególnienie robót:
4.Skręcenie śrubami połączeń kołnierzowych.

Tablica 0206

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Zawory bezpieczeństwa, kołnierzowe

Wyszczególnienie robót:
4.Skręcenie śrubami połączeń kołnierzowych.

Tablica 0207

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Filtry ciśnieniowe

Wyszczególnienie robót:
10. Sprawdzenie szczelności i usunięcie ujawnionych usterek.
11. Powtórzenie próby ciśnieniowej do uzyskania pozytywnego wyniku.
12. Wypuszczenie wody.

Tablica 0208

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Elementy pomiarowe i sterownicze. Manometry, wakuometry, wyłączniki ciśnieniowe, zawory zaporowe elektromagnetyczne

Wyszczególnienie robót:
- Manometry, wakuometry, wyłączniki ciśnieniowe:
1. Wkręcenie urządzenia z kurkiem trójdrogowym.
- Zawory zaporowe elektromagnetyczne:
1. Sprawdzenie działania zaworu.
2. Zamontowanie zaworu.

Tablica 0209

Opis katalogu
Opis rozdziału 02
Elementy uzbrojenia filtrów ciśnieniowych (skrzynki pomiarowo-przelewowe, lejki ściekowe, osłony odpowietrzników kulowych, rozdzielacze do instalacji sprężonego powietrza)

Wyszczególnienie robót:
- Skrzynki pomiarowo-przelewowe:

- Lejki ściekowe:
1 . Nawiercenie i nagwintowanie otworu w rurze.
2. Wkręcenie lejka ściekowego.

- Osłony odpowietrzników kulowych:
- Rozdzielacze do inst. spr. powietrza:
1. Wyznaczenie miejsca, wykucie gniazd i obsadzenie uchwytów.
2. Ustawienie rozdzielacza.

Rozdział 03

Opis katalogu SIEĆ WODOCIĄGOWA I PRZYŁĄCZA W OSIEDLACH WIEJSKICH.

Założenia szczegółowe

1. Zakres nakładów rzeczowych

1.1 Rozdział 03 zawiera nakłady rzeczowe robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu, na wykonanie w wykopach umocnionych: sieci wodociągowych, magistralnych, rozdzielczych i przyłączy wodociągowych w warunkach wiejskich.

1.2 W rozdziale podano nakłady na:

2. Warunki techniczne

2.1. W uzupełnieniu podstaw podanych w pkt. 1 założeń ogólnych, budowa sieci i przyłączy powinna odpowiadać następującym warunkom:

2.2. Nakłady rzeczowe niniejszego rozdziału zostały dostosowane do wymagań określonych w następujących normach, a w szczególności:

2.3 W tablicach przyjęto, że rury wodociągowe, kształtki i drobne materiały pomocnicze dostarczane są do miejsca wbudowania z magazynu przyobiektowego.
Elementy prefabrykowane studni, żwir, piasek oraz beton bezpośrednio transportem zewnętrznym do miejsca wbudowania.

3. Założenia kalkulacyjne

3.1. Nakłady rzeczowe w rozdziale zostały określone przy założeniu, że roboty montażowe są prowadzone w wykopach umocnionych na głębokości do 3 m o normalnej wilgotności. W wypadku montowania rur i kształtek w wykopach skarpowych nakłady robocizny i pracy sprzętu (wciągarki) podane w tablicach należy korygować współczynnikiem 0,9.

3.2. W nakładach rzeczowych rozdziału, oprócz robót podstawowych wyszczególnionych nad poszczególnymi tablicami, uwzględniono, niezależnie od robót i czynności podanych w pkt. 2 założeń ogólnych, również następujące czynności pomocnicze:

3.3. W nakładach na budowę rurociągów wodociągowych przyjęto długości rur:
- śr.80 - 200 mm - 5 m

3.4.Ilość i rodzaj uzbrojenia rurociągów należy wyliczać na podstawie projektu technicznego, a nakłady rzeczowe przyjmować według odpowiednich tablic niniejszego rozdziału.

3.5. Przy ustalaniu nakładów pracy maszyn i sprzętu budowlanego przyjęto zasadę, że niezależnie od rodzaju i głębokości wykopu, ręcznie montowane są:
- rury żeliwne śr. do 250 mm
- rury PVC i PE wszystkich średnic
Montaż rurociągów wodociągowych o średnicach większych od podanych wyżej, niezależnie od rodzaju i głębokości wykopu jest wykonywany sprzętem mechanicznym (wyciągarki).

3.6. Do nakładów robocizny i pracy sprzętu (z wyłączeniem transportu technologicznego) na wykonanie przyłączy wodociągowych z rur ciśnieniowych tablica 0307 w zależności od ich długości, należy stosować współczynniki:
do 15 m - 1.40
ponad 15 do 50 m - 1.15
ponad 50 do 100 m - 1.10

3.7 Do określenia sumarycznej wartości kształtek w tabelach: 0301 l.p. 21 i 0302 l.p. 21 - zaleca się przyjęcie ceny jednostkowej ciśnieniowego króćca żeliwnego dwukołnierzowego dług. 30 cm. odpowiedniej średnicy o symbolu ogólnym eto 5241999,
0303 l.p. 21 - zaleca się przyjęcie ceny jednostkowej ciśnieniowego trójnika równoprzelotowego żeliwnego, kołnierzowego odpowiedniej średnicy o symbolu ogólnym eto 5242499.

4. Zasady przedmiarowania robót

4.1. Przedmiary dla robót montażowych należy sporządzać w myśl podanych poniżej zasad:

Tablica 0301

Opis katalogu
Opis rozdziału 03
Rurociągi PVC ciśnieniowe kielichowe, łączone na uszczelkę gumową

Wyszczególnienie robót:
10. Pobranie próbki do analizy bakteriologicznej.

Tablica 0302

Opis katalogu
Opis rozdziału 03
Rurociągi PE ciśnieniowe łączone metodą zgrzewania

Wyszczególnienie robót:
10. Pobranie próbki do analizy bakteriologicznej.

Tablica 0303

Opis katalogu
Opis rozdziału 03
Rurociągi żeliwne ciśnieniowe, kielichowe uszczelniane folią aluminiową lub uszczelką gumową

Wyszczególnienie robót:
10. Pobranie próbki do analizy bakteriologicznej.

Tablica 0304

Opis katalogu
Opis rozdziału 03
Zasuwy żeliwne kielichowe i kołnierzowe z obudową na rurociągach PVC i PE

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0305

Opis katalogu
Opis rozdziału 03
Hydranty pożarowe i zdroje uliczne

Wyszczególnienie robót:
do kol. 01, 02, 05, 06:
do kol. 03, 04, 07, 08:
do kol. 09:
1. Ustawienie zdroju.
2. Wykonanie podłączenia rurą stalową ocynkowaną i kształtkami stalowymi ocynkowanymi.

Tablica 0306

Opis katalogu
Opis rozdziału 03
Nawiertki na istniejących rurociągach PVC i żeliwnych

Wyszczególnienie robót:
10. Wykonanie oznakowania lokalizacji nawiertki tablicą informacyjną.

Tablica 0307

Opis katalogu
Opis rozdziału 03
Przyłącza wodociągowe z rur ciśnieniowych PE

Wyszczególnienie robót:
10. Płukanie rurociągu.

Rozdział 04

Opis katalogu BUDOWLE NA SIECI WODOCIĄGOWEJ I KANALIZACYJNEJ

Założenia szczegółowe

1. Zakres nakładów rzeczowych

1.1. Rozdział 04 zawiera nakłady rzeczowe robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu na wykonanie:

1.2. W rozdziale podano również nakłady na wykonanie studni betonowych oraz studni (kinet) z tworzyw sztucznych.

2. Warunki techniczno - organizacyjne
2.1. W zakresie warunków technicznych organizacji i wykonania robót obowiązują ustalenia zawarte w punkcie 1. założeń ogólnych.

2.1.1. Wykonanie przejść podziemnych metodą przewiertu przez przeszkody terenowe powinno odpowiadać następującym warunkom:
- komora montażowa wraz z obudową, odwodnieniem dna, ścianką oporową i niezbędnymi prowadnicami powinna być przygotowana przed wykonaniem przewiertu i przeciąganiem rur przewodowych,
- usytuowanie przejścia powinno być zgodne z projektem,

2.2. Materiały podstawowe do budowy studzienek winny posiadać certyfikat na znak bezpieczeństwa o zgodności wyrobu z kryteriami technicznymi określonymi na podstawie Polskich Norm, aprobat technicznych a pozostałe materiały powinny odpowiadać ustaleniom przewidzianym w podstawowych normach:

3. Założenia kalkulacyjne i wskazówki dotyczące kosztorysowania

3.1. W rozdziale uwzględniono nakłady na wykonanie wszystkich robót zasadniczych i pomocniczych takich jak:

3.2. Nakłady podane w rozdziale nie uwzględniają:
- wykonania wykopu montażowego oraz rewizyjnego po drugiej stronie przeszkody.

3.3. Nakłady podane w rozdziale zostały ustalone przy założeniu, że roboty będą wykonywane w gotowym odwodnionym wykopie i w gruntach normalnej wilgotności kategorii od I do IV.

4. Zasady przedmiarowania robót

4.1. Przedmiar kosztorysowanych robót sporządza się w jednostkach podanych nad tablicami nakładów rzeczowych.

Tablica 0401

Opis katalogu
Opis rozdziału 04
Wykonanie ściany oporowej

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0402

Opis katalogu
Opis rozdziału 04
Przewierty maszyną do wierceń poziomych

Wyszczególnienie robót:
10. Likwidacja stanowiska roboczego.

Tablica 0403

Opis katalogu
Opis rozdziału 04
Przewierty ręczne

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0404

Opis katalogu
Opis rozdziału 04
Przeciąganie rurociągów przewodowych w rurach ochronnych z zamknięciem końcówek rur

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0405

Opis katalogu
Opis rozdziału 04
Studnie rewizyjne z kręgów betonowych w gotowym wykopie

Wyszczególnienie robót:

Uwaga: w nakładach nie uwzględniono wymurowania podstawy studni.

Tablica 0406

Opis katalogu
Opis rozdziału 04
Studzienki kanalizacyjne z gotowych elementów z tworzyw sztucznych

Wyszczególnienie robót:

Rozdział 05

Opis katalogu SIEĆ KANALIZACYJNA I PRZYKANALIKI W OSIEDLACH WIEJSKICH

Założenia szczegółowe

1. Zakres nakładów rzeczowych

1.1. Rozdział 05 zawiera nakłady rzeczowe robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu na wykonanie:

2. Warunki techniczno - organizacyjne wykonania robót

2.1. W uzupełnieniu opracowań powołanych w punkcie 1. założeń ogólnych podaje się, że nakłady rzeczowe niniejszego rozdziału zostały dostosowane do wymagań określonych w następujących normach, a w szczególności:

3. Założenia kalkulacyjne

3.1. W nakładach rzeczowych niniejszego rozdziału oprócz robót podstawowych wyszczególnionych nad tablicami uwzględniono, niezależnie od robót i czynności podanych w punkcie 2. założeń ogólnych, również następujące czynności pomocnicze:

3.2. W nakładach niniejszego rozdziału nie ujęto:

3.3. Przy montażu rur i kształtek w wykopach nieumocnionych należy stosować współczynnik podany w tablicy 9904 lp. 1, kol. 02.


Tablica 9904

Lp.




Zakres stosowania
współczynników


Współczynniki do R i S (do S nie
dotyczą transportu technologicznego)
wykopy
umocnioneskarpowe
1
Montaż rur i kształtek
w wykopach nieumocnionych

-

0,94
2

Roboty w wykopach nawod-
nionych z wyjątkiem
rur betonowych


1,13


1,12
3J.w. - rury betonowe1,151,13
4

Głębokość wykopu licząc
od terenu w m:
- od 5,01 i głębiej

1,25

-
5J.w. - od 6,01 i głębiej-1,15


3.4. Przy wykonywaniu robót w gruntach nawodnionych, tj. w których zwierciadło wody gruntowej znajduje się powyżej wykopu, lecz warunki techniczne wykonawstwa nie wymagają depresyjnego obniżenia poziomu wody, należy stosować współczynniki podane w tablicy 9904 lp. 2 lub 3. W wypadku depresyjnego obniżania wody gruntowej, poniżej dna wykopu, nakłady należy przyjmować jak dla wykopów suchych normalnej wilgotności.

3.5. Przy prowadzeniu robót w wykopach o głębokościach większych niż podane w pkt. 2.1 założeń ogólnych, do nakładów robocizny i pracy sprzętu należy stosować współczynniki podane w tablicy 9904 lp. 4 lub 5.

3.6. W nakładach na wykonanie przykanalików uwzględniono włączenie ich do studzienek: przykanaliki z rur z tworzyw łączone ze studzienkami z tworzyw, pozostałe - włączane przez wykucie otworów i osadzenie w ścianach studzienek betonowych.

3.6.1. W przypadku włączania przykanalików j.w. do kanałów przy pomocy kształtek do nakładów robocizny należy zastosować współczynniki podane w tablicy 9905.

Tabela 9905

Lp
NumeryZakres stosowania

współczynników
Współczynniki

do R
Tablickolumn
150601-03Przykanaliki z rur żeliwnych0,91
2

507

01-03

Przykanaliki z rur kamionko-
wych, uszczelniane zaprawą
cementową


0,91
3
507
04-06
J.w. lecz łączone na
uszczelkę

0,87
450801-02Przykanaliki z rur betonowych0,89


3.7. W nakładach na wykonanie rurociągów uwzględniono następujące długości rur:

3.8 W przypadku konieczności dowozu wody do stabilizacji podłoży cementem, prób szczelności rurociągów itp. należy stosować alternatywne nakłady pracy sprzętu podane w tablicach.

3.9. Do nakładów robocizny i pracy sprzętu (z wyłączeniem transportu technologicznego) na wykonanie przykanalików w zależności od ich długości, należy stosować współczynniki:

4.0. Zasady przedmiarowania robót

4.1. Przedmiar robót sporządza się z dokładnością do pełnych jednostek miar z wyjątkiem podanych w pkt. 4.2.

4.2. Podłoża, obsypki i obetonowania oblicza się w m3, z dokładnością do 0,1 części jednostki.

4.3. Przedmiary kanałów i przykanalików należy sporządzać w m, wyodrębniając odcinki w zależności od:

4.4. Długości odcinków rurociągów zróżnicowanych według wyżej podanych zasad, ustala się mierząc wzdłuż osi, z potrąceniem komór oraz studzienek rewizyjnych.

Tablica 0501

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Podłoża, obsypki i obetonowania

Wyszczególnienie robót:
dla kol. 01-02:
dla kol. 03, 06, 07
dla kol. 04-05:

Uwaga: w kolumnie 03 - przy grubościach podłoży mniejszych niż 20 cm należy zastosować do robocizny następujące współczynniki w odpowiednich przedziałach grubości podłoży:
do 5 cm - 2,80; ponad 5 do 10 cm - 2,20; ponad 10 do 15 cm - 1,40; ponad 15 do 19 cm - 1,10.

Tablica 0502

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Rurociągi kanalizacyjne z tworzyw sztucznych

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0503

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Rurociągi kanalizacyjne kamionkowe

Wyszczególnienie robót:

Uwagi: 1. Przy układaniu rur uszczelnianych zaprawą cementową o długości 1250 mm należy stosować współczynnik 0,86 do robocizny i pracy sprzętu: wciągarki ręcznej.
2. Przy układaniu rur uszczelnianych zaprawą cementową o długości 1500 mm należy stosować współczynnik 0,73 do robocizny i pracy sprzętu: wciągarki ręcznej.

Tablica 0504

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Rurociągi kanalizacyjne betonowe

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0505

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Przykanaliki z rur z tworzyw sztucznych

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0506

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Przykanaliki z rur żeliwnych

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0507

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Przykanaliki z rur kamionkowych

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0508

Opis katalogu
Opis rozdziału 05
Przykanaliki z rur betonowych

Wyszczególnienie robót:

Rozdział 06

Opis katalogu URZĄDZENIA W WIEJSKICH OCZYSZCZALNIACH ŚCIEKÓW

Założenia szczegółowe
1. Zakres nakładów rzeczowych

1.1. Rozdział 06 zawiera nakłady rzeczowe robocizny materiałów oraz pracy sprzętu na montaż następujących urządzeń w wiejskich oczyszczalniach ścieków:

2. Warunki techniczno - organizacyjne wykonania robót

2.1. Przy opracowaniu nakładów przyjęto, że roboty montażowe przeprowadzone będą sposobem półmechanicznym, zgodnie z obowiązującymi warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót montażowych oraz warunkami w DTR (Dokumentacji Techniczno-Ruchowej).

2.2. Warunki dostaw dla montowanych urządzeń.

2.2.1. Odbiór urządzeń i elementów powinien być dokonywany w wytwórni, po ich próbnym zmontowaniu, dopasowaniu i uruchomieniu. Przyjęto, że użyte do montażu urządzenia i elementy będą należycie składowane zabezpieczone przed uszkodzeniem i korozją, a ich transport do miejsca wbudowania zapewni utrzymanie kształtu nadanego w wytwórni.

2.2.2. Dostarczone urządzenia i elementy powinny być pomalowane farbą, z wyjątkiem miejsc i styków konstrukcji przewidzianych do zmontowania na budowie oraz miejsc przewidzianych do zabetonowania lub obetonowania.

2.2.3. Urządzenia i elementy powinny być oznakowane przez wytwórnię zgodnie z dostarczoną specyfikacją montażową w kolejności zapewniającej uniknięcie zbędnych czynności na składowisku przyobiektowym.

2.2.4. Dostarczone urządzenia i elementy należy układać na podkładkach w sposób zapewniający uniknięcie odkształceń.

3. Założenia kalkulacyjne

3.1. W nakładach rzeczowych niniejszego rozdziału uwzględniono, niezależnie od robót i czynności podanych w punkcie 2. założeń ogólnych, wykonanie wszystkich robót montażowych podstawowych i pomocniczych obejmujący całość procesów technologicznych, przy założeniu poprawnej organizacji i przeciętnych warunków wykonania robót, tj.:

3.2. W nakładach niniejszego katalogu nie uwzględniono następujących czynności i robót:
Nakłady rzeczowe dla wykonania tych czynności i robót należy określać według odpowiednich podstaw ustalania nakładów rzeczowych.

3.3. W nakładach rzeczowych nie uwzględniono olejów i smarów eksploatacyjnych, które dostarcza zamawiający.

3.4. W tablicach nie uwzględniono nakładów rzeczowych montowanych urządzeń. Nakłady te dolicza się dodatkowo stosownie do przepisów określających wykazy wyrobów, maszyn, urządzeń, konstrukcji i materiałów, których wartości uwzględnia się w kosztach robót budowlanych.

3.5. Do nakładów rzeczowych ustalonych według tablic niniejszego rozdziału dolicza się dodatkowo materiały pomocnicze w wysokości 10 % od wartości robocizny, z wyjątkiem tablicy 0606, kol. 04-07, w których materiały pomocnicze stanowią 5 % wartości robocizny.

3.6. Nakłady w tablicy 0606 obejmują montaż: krat, komór oczyszczania z areatorami, osadnika wtórnego z pompami, komór tlenowej stabilizacji osadu, zagęszczacza grawitacyjnego oraz pomostów układu komunikacyjnego.

4. Zasady przedmiarowania robót

4.1. Przedmiar kosztorysowanych robót sporządza się w tonach (tablice 0601-0607) oraz w kompletach (tablica 0608).

4.2. Masę urządzeń przyjmuje się wg dokumentacji technicznej.

Tablica 0601

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Kraty stałe

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Tablica 0602

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Kraty łukowe i koszowe

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Tablica 0603

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Urządzenia regulacyjne

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Tablica 0604

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Urządzenia mieszające i napowietrzające ścieki

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Tablica 0605

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Elementy instalacji złóż biologicznych

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Tablica 0606

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Zespoły zblokowanych oczyszczalni ścieków

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Tablica 0607

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Urządzenia do odwadniania i zagęszczacze osadów

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Tablica 0608

Opis katalogu
Opis rozdziału 06
Urządzenia pomocnicze

Wyszczególnienie robót:
jak w pkt. 3.1. Założeń szczegółowych.

Rozdział 07

Opis katalogu ELEMENTY SKŁADOWISK ODPADÓW I OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW ORAZ STREFY OCHRONY SANITARNEJ

Założenia szczegółowe

1. Zakres nakładów rzeczowych

1.1. Rozdział 07 zawiera nakłady rzeczowe robocizny, materiałów oraz pracy sprzętu na wykonanie: - elementów wiejskich składowisk odpadów i oczyszczalni ścieków:

- oraz stref ochrony sanitarnej:
- obsadzeń drzewami, krzewami i żywopłotami oraz wykonania trawników.

2. Warunki techniczno - organizacyjne wykonania robót

2.1. W uzupełnieniu opracowań powołanych w punkcie 1. założeń ogólnych podaje się, że nakłady rzeczowe niniejszego rozdziału zostały dostosowane do wymagań określonych w następujących normach, a w szczególności:

3. Założenia kalkulacyjne

3.1. W nakładach rzeczowych niniejszego rozdziału, oprócz robót podstawowych wyszczególnionych nad tablicami, uwzględniono, niezależnie od robót i czynności podanych w punkcie 2. założeń ogólnych, również następujące czynności pomocnicze:

3.2. W rozdziale 07 nie ujęto nakładów rzeczowych dla wykonania następujących robót:
Nakłady dla tych prac należy przyjmować wg odpowiednich podstaw ustalania nakładów rzeczowych.

3.3. Podział gruntów budowlanych przeprowadza się na podstawie zestawień podanych w KSNR-1.

3.4. Nakłady rzeczowe na układanie drenaży z rur z tworzyw sztucznych uwzględniają stosowanie rur bez otuliny filtracyjnej. W przypadku użycia rur z gotową otuliną, należy stosować mnożnik 1,10 do robocizny.

3.5. Nakłady rzeczowe na wykonanie stref ochrony sanitarnej składowisk i oczyszczalni ścieków można stosować również do stref ochrony stacji uzdatniania i ujęć wody.

3.5.1. Nakłady dotyczą robót wykonywanych w obrębie terenu zagospodarowania obiektów, na gruntach nie wymagających doprowadzenia kultury glebowej do stanu gleby czynnej. W przypadku konieczności wykonywania takich zabiegów, jak również prac nie ujętych w tym rozdziale, należy je ustalać wg odpowiednich katalogów w zależności od funkcji terenów zielonych.

3.6. Wyjaśnia się następujące określenia użyte w nakładach na wykonanie stref ochrony sanitarnej:
- drzewa w formie naturalnej - drzewa o wyraźnie zaznaczonym, nie przyciętym na koronę pędzie głównym (przewodniku) oraz nie podkrzesanymi pędami bocznymi,
- drzewa i krzewy w formie piennej - drzewa lub krzewy z prawidłowym pniem i uformowaną koroną.

3.7. W przypadku wykonywania trawników sprzętem mechanicznym na elementach terenu mniejszych od 1500 m2 należy zastosować współczynnik 2.0 do nakładów pracy sprzętu.

3.8. Skład mieszanki nasion traw na wykonanie trawników należy przyjmować według ustaleń projektu zagospodarowania terenu.

4. Zasady przedmiarowania robót

4.1. Przedmiar kosztorysowanych robót sporządza się z dokładnością do pełnych jednostek miar.

4.2. Powierzchnie uszczelnień oblicza się bez potrącania wbudowanych elementów przejść i dodawania zakładów, dolicza się jednak powierzchnie zakotwień w rowach kotwiących.

4.3. Długości rurociągów oblicza się bez potrącania długości kształtek i studzienek.

4.4. Z powierzchni trawników nie potrąca się przestrzeni zajętej skupinami drzew lub krzewów, jeśli nie przekracza ona 10 % powierzchni uprawy.

Tablica 0701

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Uszczelnianie czaszy i skarp składowisk

Wyszczególnienie robót:
dla kol. 01:
1. Ręczne urobienie gliny.
2. Rozłożenie wraz z ubiciem.
dla kol. 02-03:
dla kol. 04-05:

Tablica 0702

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Umocnienia czaszy i skarp składowisk

Wyszczególnienie robót:

Tablica 0703

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Ułożenie drenażu z rur z tworzyw sztucznych

Wyszczególnienie robót:
1. Ułożenie rur i kształtek z wykonaniem połączeń i sprawdzeniem spadku.

Tablica 0704

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Ułożenie drenażu z rur z ceramicznych i kamionkowych

Wyszczególnienie robót:
1. Ułożenie rurociągów ze sprawdzeniem spadków i wykonaniem połączeń.
2. Zabezpieczenie połączeń (kol. 08-10).

Tablica 0705

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Złoża filtracyjne

Wyszczególnienie robót:
1. Ręczne lub mechaniczne dostarczenie materiałów do miejsca wbudowania.
2. Ręczne rozścielenie i wyrównanie warstwy filtracyjnej na uprzednio przygotowanym podłożu.

Tablica 0706

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Elementy składowisk i oczyszczalni gruntowych

Wyszczególnienie robót:
dla kol. 01-04:
dla kol. 05:
1. Doniesienie materiałów.
2. Ułożenie rur rozsączających perforowanych lub pełnych oraz kształtek z wykonaniem połączeń i sprawdzeniem spadku.
dla kol. 06:
1. Doniesienie materiałów.
2. Ustawienie komory z tworzyw sztucznych i montaż kształtek kanalizacyjnych odpowietrzenia.
3. Ustawie betonowego kręgu stożkowego i pokrywy betonowej.

Tablica 0707

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Sadzenie wierzby, trzciny i pałki wodnej w oczyszczalniach gruntowo-korzeniowych

Wyszczególnienie robót:
1. Ręczne wykopanie dołka.
2. Przycięcie pędów i korzeni.
3. Posadzenie roślin.
4. Zasypanie dołka z jednoczesnym ubijaniem.
5. Podlanie.

Tablica 0708

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Sadzenie drzew i krzewów liściastych form naturalnych i piennych

Wyszczególnienie robót:
1. Segregowanie i zadołowanie roślin.
2. Wyznaczenie miejsc sadzenia.
3. Wykopanie dołów.
4. Posadzenie roślin z dowiezieniem taczkami oraz przycięcie koron i korzeni.
5. Osadzenie palików z przycięciem oraz przywiązaniem roślin (kol.5 - 8).
6. Podlanie.

Tablica 0709

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Sadzenie drzew i krzewów iglastych

Wyszczególnienie robót:
1. Wyznaczenie miejsc sadzenia.
2. Wykopanie dołów.
3. Posadzenie roślin z dowiezieniem taczkami.
4. Podlanie

Tablica 0710

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Sadzenie krzewów żywopłotowych

Wyszczególnienie robót:
1. Segregowanie i dołowanie roślin.
2. Wyznaczenie linii rowów.
3. Wykopanie rowów.
4. Posadzenie roślin z dowiezieniem taczkami oraz przycięciem koron i korzeni.
5. Podlanie.

Tablica 0711

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Ręczne wykonanie trawników dywanowych siewem

Wyszczególnienie robót:
1. Ręczne wyrównanie powierzchni.
2. Ręczne przekopanie gleby i ewentualne rozrzucenie nawozów mineralnych.
3. Zagrabienie.
4. Wysianie nasion.
5. Zahakowanie grabiami oraz ubicie powierzchni.

Tablica 0712

Opis katalogu
Opis rozdziału 07
Mechaniczne wykonanie trawników siewem

Wyszczególnienie robót:
dla kol. 01-04:
1. Gryzowanie gleby z ręcznym wyrównaniem powierzchni grabiami.
2. Rozrzucenie nawozów mineralnych i zagrabienie (kol. 03-04).
3. Wysianie nasion, zahakowanie grabiami oraz ubicie powierzchni.
dla kol. 05-10: 1. Orka pługiem z dwukrotnym talerzowaniem.
2. Wysianie nawozów mineralnych i zahakowanie (08 - 10).
3. Wysianie nasion.
4. Zabronowanie i ubicie wałem.